Το Πραγματικό Διακύβευμα στο Επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάκη Γρηγορίου (Υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής, στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace)
Με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν επικίνδυνα για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, η Ευρώπη καλείται να επιλέξει αν επιθυμεί να παραμείνει ο παγκόσμιος κλιματικός ηγέτης ή ο θύτης που δίνει τη χαριστική βολή στη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα. Γι’ αυτό και οι πολιτικές προεκτάσεις των αποφάσεων του επερχόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 20 και 21 Ιουνίου ξεπερνούν κατά πολύ τα στενά ευρωπαϊκά σύνορα.
Η συγκράτηση της αύξησης της πλανητικής θερμοκρασίας στον πιο βιώσιμο 1,5°C, όπως προβλέπει η Συμφωνία των Παρισίων, απαιτεί μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ) στο μισό ως το 2030 και στο μηδέν (μηδενικό ισοζύγιο) όσο πιο κοντά στο 2040 είναι εφικτό. Ωστόσο η Ευρώπη έχει καθυστερήσει επιδεικτικά στην ευθυγράμμιση της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής της με τις υποδείξεις της επιστήμης.
Στο τραπέζι των ηγετών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βρίσκονται τρία καυτά ζητήματα: η εκλογή του νέου Προέδρου της Κομισιόν, το πενταετές πλάνο του στρατηγικού θεματολογίου (strategic agenda) καθώς και ο μακροπρόθεσμος κλιματικός στόχος για το 2050. Και στα τρία ζητήματα οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να ψηφίσουν με γνώμονα τη ραγδαία μετασχηματιστική αλλαγή της Ευρωπαϊκής οικονομίας ώστε αυτή να μπει σε τροχιά επίτευξης του στόχου του 1,5°C. Κυρίως, θα πρέπει με σαφήνεια και αποφασιστικότητα να υιοθετήσουν μακροπρόθεσμο στόχο εκμηδενισμού (μηδενικό ισοζύγιο) των εκπομπών ΑτΘ, ως το 2050. Ήδη, μετά από διπλωματικές πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων τη Γαλλίας και της Ολλανδίας, έχει διαφανεί ότι 16 κράτη μέλη επιθυμούν τον στόχο, με την Ελλάδα – κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή – να εντάσσεται σε αυτά.
Ωστόσο η Γερμανία δεν έχει ακόμα λάβει ξεκάθαρη θέση. Παραμένει ο παράγοντας Χ, ο οποίος με το ειδικό του βάρος μπορεί να παρασύρει μαζί του σε οποιαδήποτε πλευρά επιλέξει την τελική απόφαση.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι τυχόν αποτυχία της Ευρώπης να επιδείξει τη δεδομένη στιγμή ηγετικές τάσεις με την υιοθέτηση κλιματικού στόχου για το 2050 εκμηδενίζει τις πιθανότητες λήψης παρόμοιας απόφασης από όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ στην κρίσιμη Ειδική Διάσκεψη για το Κλίμα τον Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη. Σε ένα τέτοιο σενάριο, το τρένο της επίτευξης του 1,5°C πιθανότατα χάνεται οριστικά, με πραγματικά απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη.