Η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης – Από τους Βαλκανικούς Πολέμους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
29.11.2012
16:19
Θεσσαλονίκη
Δελτίο Τύπου
Εκδήλωση με τίτλο «Η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης – Από τους Βαλκανικούς Πολέμους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» πραγματοποίησε στις 29 Νοεμβρίου 2012 το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης και ο Angel Chorapchiev Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα, ειδικός στη Βαλκανική Ιστορία στο Μουσείο του Ολοκαυτώματος Yad Vashem.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος τόνισε ότι «η πόλη πρέπει να μάθει για το παρελθόν της προκειμένου να χτίσει το μέλλον της. Η εβραϊκή κοινότητα διαλύθηκε βάναυσα με το Ολοκαύτωμα και η πόλη μας έχασε ένα κομμάτι της ψυχής της. Η Θεσσαλονίκη υπήρξε υπόδειγμα συνύπαρξης λαών και πολιτισμών που την οδήγησαν στην ευημερία, υπήρξε έντονα εξωστρεφής και αυτό πρέπει να ξαναγίνει».
Ο Ιωάννης Ποδιώτης, Διευθυντής Πολιτικού γραφείου του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης (εκπροσωπώντας τον Υπουργό Θεόδωρο Καράογλου), ανέφερε ότι «η ιστορία είναι θεματοφύλακας μεγάλων πράξεων του παρελθόντος αλλά και σύμβουλος για το μέλλον. Η Θεσσαλονίκη υπήρξε καταφύγιο των κατατρεγμένων Εβραίων της Ευρώπης και αυτοί με τη σειρά τους εξελίχθηκαν σε συστατικό κομμάτι της πόλης. Η ιστορική εξέλιξη, μας καλεί όλους σήμερα να κλείσουμε τις πόρτες στους κήρυκες του ρατσισμού, να αναδείξουμε τον σεβασμό και την αλληλοκατανόηση και να αξιοποιήσουμε τη μνήμη ως ασπίδα προστασίας για να μην επαναληφθούν στο μέλλον τα εγκλήματα του παρελθόντος».
Ο Δαβίδ Σαλτιέλ, Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης επισήμανε την «ειδική ιστορική σημασία που έχει για τη Θεσσαλονίκη και την Ισραηλιτική Κοινότητα η ανάδειξη του θέματος της εκδήλωσης, καθώς υπάρχουν κρίσιμες αντιστίξεις με την εποχή μας. Οι άνθρωποι χωρίς ιστορική μνήμη μπορούν να γίνουν επικίνδυνοι ειδικά σε περιόδους, όπως η σημερινή, που ο ρατσισμός διογκώνεται και δημιουργείται η άποψη ότι η βία μπορεί να δώσει λύσεις στα προβλήματα, ενώ ενισχύεται η συνωμοσιολογία».
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε τέλος η και η Tammy Ben–Haim, Σύμβουλος της Πρεσβείας του Ισραήλ, η οποία ευχαρίστησε το Ινστιτούτο Δημοκρατίας για την πρωτοβουλία του και υπογράμμισε τη σημασία της ιστορικής γνώσης.
Ο Νίκος Μαραντζίδης στην ομιλία του με τίτλο «Η πολιτική ζωή στην εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης του Μεσοπολέμου» ανέφερε μεταξύ άλλων: Η ένταξη της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος το 1912 έθεσε επί τάπητος μια σειρά νέα ζητήματα για τους 60.000 περίπου εβραίους της πόλης. Η νέα κατάσταση, έθετε στον εβραϊκό πληθυσμό το κρίσιμο ζήτημα και δίλημμα της ένταξης του μέσα στο νέο εθνικό πλαίσιο. Ουσιαστικά το ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και ως εξής: τι θα έκαναν οι εβραίοι από εδώ και μπρος μπροστά στις νέες συνθήκες; Το ερώτημα είναι αναμφίβολα πολιτικό και γι’ αυτό η μελέτη των πολιτικών εξελίξεων μέσα στην εβραϊκή κοινότητα αποτελεί ένα εξαιρετικό οδηγό για να καταλάβουμε πώς πήγαν τα πράγματα. Είναι όμως σαφές πως το ερώτημα αυτό δεν απαντάται μόνο από τα «μέσα» δηλαδή από την εξέλιξη των εσωτερικών εξελίξεων της κοινότητας αλλά κυρίως από «τα έξω». Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι διαδικασίες ένταξης του εβραϊκού πληθυσμού στο ελληνικό κράτος-έθνος προσδιορίστηκαν πρωτίστως από τις επιλογές αυτού του κράτους, από στρατηγικές αντιμετώπισης του διαφορετικού, από αντιλήψεις, κουλτούρες, προκαταλήψεις και συμφέροντα. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η αφομοίωση της εβραϊκής κοινότητας στο εθνικό κράτος, απέτυχε κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Ο Angel Chorapchiev στην ομιλία του με τίτλο «Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης» τόνισε ότι: «Η ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης είναι μια από τις πιο σύνθετες στην ιστορία των Εβραίων της Ευρώπης και κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος εξελίχθηκε στην πλέον τραγική. Ο εβραϊκός πληθυσμός στοχοποιήθηκε από την αρχή της Γερμανικής Κατοχής. Το καλοκαίρι του 1942 οι εκτελέσεις Εβραίων έγιναν συχνό φαινόμενο. Στις 11 Ιουλίου όλοι οι άνδρες μεταξύ 18 και 45 συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Ελευθερίας και εγγράφηκαν σε λίστες καταναγκαστικής εργασίας. Στα τέλη του ’42 η κοινότητα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το επί αιώνες εβραϊκό κοιμητήριο. Λίγους μήνες αργότερα οι Εβραίοι της πόλης υποχρεώθηκαν να φορούν το κίτρινο αστέρι και οι πληθυσμός συγκεντρώθηκε σε γκέτο. Το τελικό χτύπημα ήρθε την άνοιξη του ’43 όταν οι Γερμανοί άρχισαν να στέλνουν τις εβραϊκές οικογένειες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Περισσότεροι από 46.000 άνθρωποι έζησαν αυτήν τη φρικτή εμπειρία και μόνο 2.000 κατάφεραν να επιβιώσουν και να επιστρέψουν στην πόλη, μετά τον πόλεμο. Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί ένα κερί στη μνήμη όσων πέθαναν μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι».
Στο σημείο αυτό παρενέβη ο Χάινς Κούνιο, ένας εκ των επιζησάντων του Ολοκαυτώματος και είπε «ποτέ ξανά», καταχειροκροτούμενος από το κοινό που είχε γεμίσει την αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Το συντονισμό της εκδήλωσης έκανε ο Κώστας Μπλιάτκας, Γενικός Διευθυντής της ΕΡΤ 3.
Φωτογραφίες & Video
Φωτογραφίες Εκδήλωσης
Συγνώμη, δεν βρέθηκαν αποτελέσματα.