Εκδήλωση με θέμα “Είναι διαφορετική η Ευρώπη μετά τις Ευρωεκλογές;” διοργάνωσε Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και το Wilfried Martens Centre for European Studies, την Πέμπτη 6 Ιουνίου 2014 στον κινηματογράφο Gazarte.
Κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου και Βουλευτής Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, διαπίστωσε ότι “σήμερα στην Ευρώπη καταγράφεται ένα πρόβλημα ηγεσίας, καθώς δεν υπάρχουν ένθερμοι υποστηρικτές της ενοποίησης με αποτέλεσμα να ακούγονται εντονότερα οι φωνές των επικριτών του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Όσοι ασκούν σήμερα πολιτική θεωρούν την Ευρώπη ως περίπου αναγκαίο κακό, ενώ αντίθετα οι λαϊκιστές φωνασκούν χωρίς ρεαλιστικές προτάσεις χαϊδεύοντας τα αυτιά των πολιτών με ωραία λόγια που δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα”.
Ο Διευθυντής του Wilfried Martens Centre for European Studies κ. Tomi Huhtanen, εκτίμησε ότι “σ’ αυτές τις εκλογές υπήρξε μια ιστορική αλλαγή με την ανάδειξη των υποψηφίων Προέδρων για την Επιτροπή. Παρά το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα διαχειρίστηκε τη δύσκολη συγκυρία της οικονομικής κρίσης, παρέμεινε η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στην ΕΕ. Και αυτό αποδεικνύει ότι η δύσκολη και επίπονη δουλειά που έγινε έφερε αποτελέσματα, όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Ελλάδας και στα επιτεύγματα της κυβέρνησης Σαμαρά. Μπορεί τα λαϊκιστικά κόμματα να κέρδισαν πολιτική δύναμη, ωστόσο είναι διχασμένα και δεν θα μπορέσουν να επηρεάσουν τη λειτουργία του Κοινοβουλίου. Καθώς υπάρχει σαφής πλειοψηφία φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων”. Τέλος τόνισε ότι είναι “δημοκρατικά σωστό ο επόμενος Πρόεδρος της Επιτροπής να είναι ο Γιούνκερ του ΕΛΚ με δεδομένο μάλιστα ότι έχει εξασφαλίσει όχι μόνο την πρώτη θέση, αλλά και τη στήριξη του Ευρωκοινοβουλίου”.
Ο συντονιστής της εκδήλωσης, δημοσιογράφος Μανώλης Κοττάκης, επεσήμανε ότι “η Ευρώπη είναι διαφορετική εδώ και πολύ καιρό και αυτή την αλλαγή την επιβεβαίωσαν οι κάλπες. Ωστόσο ο λαϊκισμός δεν ανίκητος. Το απέδειξε ο Ρέντσι που κέρδισε με διαφορά τον Γκρίλο στην Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα το γεγονός ότι ο Τσίπρας δεν κατάφερε να ανατρέψει την κυβέρνηση”. Διαπίστωσε ότι “η Ευρώπη κλείνεται στον εαυτό της, με τη μετανάστευση να αναδεικνύεται σε κεντρικό θέμα των εκλογών. Οι φοβίες αναπτύχθηκαν και σε λίγο θα δούμε ακόμα πιο έντονη την ευρωφοβία, τον φόβο δηλαδή των Ευρωπαίων απέναντι στους ίδιους τους Ευρωπαίους”.
Ο συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης ανέφερε ότι “η Ευρώπη όπως χτίστηκε για τον μέσο πολίτη στηρίχθηκε στο κοινωνικό κράτος, τα ανοικτά σύνορα και την αίσθηση ασφάλειας. Αυτή η Ευρώπη κατέφερε να γίνει έτσι διότι οι ηγέτες της είχαν ζήσει τη φρίκη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η μνήμη όσων είχαν συμβεί ήταν που τους ενέπνευσε. Σήμερα νοσταλγούμε αυτή την Ευρώπη.Όσο ζούσαμε στον “κοινό ολάνθιστο κήπο μας” δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα φτάναμε να στέλνουμε στην Ευρωβουλή μορφώματα όπως η Χρυσή Αυγή.
Για να αντιμετωπιστεί η πολιτική και οικονομική κρίση η Ευρώπη πρέπει να στηριχθεί σε νέες παραγωγικές δομές καινοτομίας, να ξανασχεδιάσει τη μόδα του μέλλοντος. Το υπαρξιακό αδιέξοδο της ηπείρου μπορεί να ξεπεραστεί διασφαλίζοντας ένα κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ένα μέτρο φιλελεύθερης προέλευσης”. Έκλεισε την τοποθέτησή του υποστηρίζοντας ότι “η κεντροαριστερά και η κεντροδεξιά στην Ευρώπη πρέπει να αντιληφθούν ότι πλέον έχουν μεγαλύτερο πεδίο συνεννόησης και συνεργασίας από ποτέ και αυτό πρέπει να το αξιοποιήσουν”.
Ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης, Μέλος Δ.Σ. του Wilfried Martens Centre for European Studies και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών, υπογράμμισε ότι “οι εκλογείς έδειξαν κίτρινη κάρτα ζητώντας περισσότερες αλλαγές, μια πιο αποτελεσματική Ευρώπη”.
Εξέφρασε την άποψη ότι “παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή για πρώτη φορά δεν μειώθηκε, η προσπάθεια να γίνουν οι εκλογές σε στυλ αμερικανικών προεδρικών δεν πέτυχε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των πολιτών. Δεν λειτούργησε η διασύνδεση ανάμεσα στους υποψηφίους, τα εθνικά κόμματα και τους ψηφοφόρους”. Σχετικά με τον νέο πρόεδρο της Επιτροπής ανέφερε ότι “θα είναι ένα αρνητικό μήνυμα αν επιλεγεί ένας πρόεδρος που δεν ανήκει στο ΕΛΚ” ενώ εκτίμησε ότι “η Ελλάδα θέλει έναν ισχυρό πρόεδρο της Επιτροπής που θα μπορεί να αντισταθεί στις πιέσεις μεγάλων χωρών όπως η Γερμανία”. Για το ελληνικό αποτέλεσμα είπε ότι είναι “ευεξήγητη και αναμενόμενη η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αποδείχθηκε κατώτερη των προσδοκιών. Η ψήφος στη Χρυσή Αυγή ήταν μια ψήφος οργής αλλά και απελπισίας. Θα πρέπει όμως να διαχωρίσουμε τους πραγματικούς ναζιστές και φασίστες απ’ όσους ψήφισαν αυτό το κόμμα. Είναι άνθρωποι οι οποίοι αισθάνονται μια τυφλή εκδικητικότητα απέναντι σ’ ένα σύστημα που θεωρούν αναποτελεσματικό.
Γι’ αυτό και θέλγονται από τις απλοϊκές λύσεις που προτείνει η ΧΑ”.
Ο πρώην Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος, ανέφερε ότι “οι εκλογές έφεραν σε μεγάλο βαθμό το τέλος της Ευρώπης όπως την ξέραμε.
Πλέον έχουμε μπροστά μας μια κρίσιμη πενταετία κατά την οποία η Ευρώπη θα πρέπει να αναταχθεί ξαναβρίσκοντας την ψυχή και τον προορισμό της, διαφορετικά θα διαλυθεί και θα ξαναβγούν στην επιφάνεια οι παλαιοί δαίμονες”. Εκτίμησε δε, ότι “τελικά θα διαμορφωθεί μια μεγάλη συμμαχία καθώς ούτε οι Χριστιανοδημοκράτες, ούτε οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν την πολυτέλεια να μη συνεργασθούν. Κάθε αποτυχία τους θα οδηγεί σε εύκολες πολιτικές νίκες τις άλλες δυνάμεις. Είναι όμως επιτακτική ανάγκη να ασκηθούν πολιτικές που θα βοηθήσουν την Ευρώπη να βγει από την κρίση στηριγμένη στην Ανάπτυξη, την Απασχόληση και την Αλληλεγγύη”.
Εξέφρασε την ελπίδα ότι “ο Γιούνκερ θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Επιτροπής και το Κοινοβούλιο θα καταφέρει να προασπίσει το αποτέλεσμα των εκλογών Για την Ελλάδα ανέφερε ότι “ο πολιτικός κατακερματισμός οδηγεί σε αποδυνάμωση της ελληνικής φωνής στο Κοινοβούλιο, καθώς πλέον η χώρα δεν θα έχει καμία ισχυρή φωνή σε μια από τις δύο ομάδες που επηρεάζουν τις αποφάσεις στην Ευρώπη”.
Ο Aναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Κωνσταντίνος Υφαντής, ξεκίνησε την τοποθέτηση του λέγοντας ότι “μόνο και μόνο που διατυπώνεται το ερώτημα για το πόσο άλλαξαν την Ευρώπη οι εκλογές είναι ένα σημαντικό επίτευγμα. Οι εκλογές δεν είναι μόνο μαθηματικά. Είναι κοινωνική – πολιτική ατμόσφαιρα και ένδειξη κατεύθυνσης. Σήμερα υπάρχει μια τάση επιφυλακτικότητας για την Ευρώπη. Σύγχυση των πολιτών, απογοήτευση και έλλειψη εμπιστοσύνης στο πολιτικό προσωπικό. Παρά τη θεσμική εμβάθυνση της ΕΕ είναι έντονη αίσθηση ελλείμματος ουσιαστικής δημοκρατίας. Λόγω παγκοσμιοποίησης πολλές αποφάσεις λαμβάνονται από οικονομικούς κύκλους. Οι θεσμοί έχουν οστεοποιηθεί σε διαδικασίες που είναι δύσκολο να αλλάξουν. Τα πολιτικά κόμματα έχουν μετατραπεί σε εκλογικές μηχανές που αναπαραγάγουν προκαταλήψεις. Και όπου υπάρχουν πρωτοβουλίες συνθλίβονται σε γραφειοκρατικές συμπληγάδες. Η απάντηση δεν είναι να επιστρέψουμε στο εθνικό κράτος, διότι αυτό δεν είναι πια εφικτό. Ούτε η απάντηση είναι εμβάθυνση της ΕΕ, αν και βελτιώσεις είναι χρήσιμες. Χρειαζόμαστε περισσότερη ουσιαστική δημοκρατία, όπου οι πολίτες θα καταλάβουν ότι έχουν ρόλο στις αποφάσεις που τους αφορούν. Η ΕΕ δεν έχει περιθώριο παρά να προσπαθήσει να γίνει πρότυπο διακυβέρνησης με ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια”.