Η μάχη των Χαρτών

Η στρογγυλή τράπεζα την οποία συνδιοργάνωσαν το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2020 με θέμα “Η Μάχη των Χαρτών” συγκέντρωσε τέσσερις ειδικούς για να προσεγγίσουν το ζήτημα αυτό από διαφορετικές, αλλά συμπληρωματικές οπτικές.
Η προβληματική η οποία αναπτύχθηκε έχει καταστεί ιδιαιτέρως κρίσιμη στην χώρα μας, καθώς οι χάρτες είναι το κυρίαρχο οπτικό στοιχείο στις δημόσιες παρεμβάσεις του Τούρκου Προέδρου για το Ανατολικό Αιγαίο: τις πλαισιώνουν και τις συμπληρώνουν .
Το ομότιτλο βιβλίο του Μichel Foucher, το οποίο πραγματεύεται την σχέση της Χαρτογραφίας με τις Διεθνείς Σχέσεις, απετέλεσε την αφετηρία και τον άξονα για τις παρεμβάσεις των ομιλητών.
Ο Καθηγητής της Γεωπολιτικής Γιώργος Πρεβελάκης, στην εισαγωγική του ομιλία υπενθύμισε την « Μάχη των Χαρτών » γύρω από τα Βαλκάνια και την Μακεδονία κατά τον 19ο αιώνα, στην οποία είχε εμπλακεί η Ελλάδα. Συσχέτισε την περίοδο αυτήν με τα σημερινά προβλήματα γύρω από το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου Άγγελος Συρίγος, από την οπτική των Διεθνών Σχέσεων, παρουσίασε κριτικά το γεωγραφικό αφήγημα της Τουρκίας, μέσα από τις πρόσφατες χαρτογραφικές « επιθέσεις » τις οποίες οργανώνει και επεξεργάζεται η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Έδειξε αναλυτικά τους χάρτες αυτούς, δια των οποίων επιδιώκεται η μετατροπή του status quo, κατά παράβαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.
Ο Καθηγητής της Χαρτογραφίας Ευάγγελος Λιβιεράτος ανέπτυξε την ευρύτερη θεωρητική διάσταση των χαρτών. Αναδράμοντας και στο χαρτογραφικό παρελθόν, κατέδειξε τον προπαγανδιστικό ρόλο της εικόνας και, ιδιαιτέρως, του χάρτη και των τοπωνυμίων στην πολιτική των κρατών και στις επιδιώξεις τους. Επέμεινε ιδιαιτέρως στην απουσία της γεωγραφίας και της χαρτογραφίας από την ελληνική σχολική εκπαίδευση και στις συνέπειές της στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Τέλος, ο Καθηγητής Εφηρμοσμένης Γεωπολιτικής Michel Foucher παρουσίασε ένα πανόραμα από ανάλογες συγκρούσεις σε όλον τον κόσμο, παλαιότερες και σύγχρονες. Εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι χάρτες στην δημιουργία εντυπώσεων και παραστάσεων. Επεσήμανε ότι, με αφορμή την τρέχουσα ελληνο-τουρκική κρίση στον Έβρο, η Ευρώπη, για πρώτη φορά στην ιστορία της, αναγνώρισε τα ελληνικά σύνορα ως ευρωπαϊκά.
Στον δεύτερο γύρο των παρεμβάσεων, ως συμπέρασμα, επισημάνθηκε η άμεση ανάγκη να καλυφθεί το έλλειμμα της χαρτογραφικής και γεωγραφικής γνώσης και διδασκαλίας στην Παιδεία.

Φωτογραφίες Εκδήλωσης